شخصیت دو قطبی یا همان افسردگی شیدایی مربوط به افرادی است که از نظر روحی و روانی با نوسانات خلقی، رفتاری و تغییرات انرژی رو به رو هستند. افرادی که به اختلال دو قطبی مبتلا هستند،ممکن است دوره‌هایی داشته باشند که بیش از حد احساس انرژی می‌کنند و حس مفرط خوشبختی دارند و یا برعکس اوقاتی را تجربه می‌کنند که خسته، ناامید، بی انگیزه یا در دوران افسردگی هستند.
شیدایی و یا همان شخصیت دو قطبی در واقع ثبات و تعادلی در بین روحیات و خلقیات خود ندارد، بدین سان که گاهی فرد خود را صاحب اعتماد به نفس و عزت نفس بالایی می‌بیند که همین موضوع منجربه تصمیمات تکانشی و یا بی پروایی می‌شود و گاهی هم دچار توهمات اعتقادی و دیداری – شنیداری می‌شود، یعنی اینکه به موضوعی اعتقاد پیدا می‌کند که اصلا وجود ندارد و یا نمی شود در مورد آن صحبت کرد و از طرفی دچار توهمات دیداری و شنیداری می‌شودیعنی چیزهایی را می‌بیند و می‌شنود که اصلا وجود خارجی ندارند.
با توجه به آنچه که تا الان گفته شد در این مقاله به شحصیت دو قطبی و مشکلات این دسته از افراد پرداخته می‌شود که نوسانات خلقی زیادی را پشت سر می‌گذارند و به دنبال یک زندگی آرام هستند و قصد دارند با راه حل‌های ممکن برای درمان این بیماری هرچه زودتر اقدام کنند.
لیست محتوا
انواع اختلال دو قطبی شخصیتی
اختلال دو قطبی در افراد با زمینه‌های روحی، خانوادگی و محیطی متفاوت به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که در ادامه به برخی از شایع‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
اختلال دو قطبی نوع اول
در این نوع شیدایی شخصیت دو قطبی معمولا دورههای روحی ناپایدار زیادی را پشت سر میگذارد که حداقل یک هفته طول می‌کشد و آنقدر گاهی شدید است که فرد نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد. نوع اول این بیماری گاهی تا دو هفته هم طول می‌کشد.
اختلال دوقطبی نوع دوم
در این نوع اختلال فرد دچار اوج و فرود‌های روحی و روانی زیادی می‌شود؛ اما معمولا شدت ندارد و با مراقبت‌های پزشکی همراه نیست.
اختلال سیکلوتایمیک
این نوع اختلال نوعی دیگر از بیماری دو قطبی است اما شدت بیماری به اندازه شخصیت دو قطبی نوع اول و دوم نیست و در بزرگسالان تا دو سال و در کودکان و نوجوانان معمولا یک سال به طول می‌انجامد.
هرکدام از این مراحل نامبرده از بیماری دو قطبی اگر با مصرف مشروبات الکلی و یا مواد مخدر همراه شود می‌تواند وضعیت بیمار را وخیم‌تر کند که در هر صورت نیاز به درمان پزشکی مورد نیاز است تا هر دو مشکل یعنی دوقطبی بودن و مصرف الکل یا مواد مخدر با هم درمان شوند.
علائم اختلال دو قطبی
در شخصیت دو قطبی و اختلالی که برای فرد اتفاق می‌افتد، از الگوی ثابتی پیروی نمی‌کند، ممکن است فردی قبل از شروع علائم اصلی دورههای از تغییرات خلقی را تجربه کند و یا نکند و البته این نوسانات از فردی به فرد دیگر متفاوت و متغیر است، یعنی ممکن است فردی به مدت چند هفته یا چند ماه و حتی چند سال درگیر این بیماری باشد و یا با گذشت زمان شدت بیماری کم و یا زیاد شود.
علائم بیماری شخصیت دو قطبی
- احساس هیجان و خوشبختی بیش از حد
- تغییرات ناگهانی از خوشبختی و شادی به خصومت و عصبانیت
- بی‌قراری
- گفتار سریع و عدم تمرکز
- افزایش انرژی و نیاز کمتر به خواب
- میل جنسی غیر معمول بالا
- ساختن برنامه‌های ذهنی و اهداف بسیار بزرگ و دست نیافتنی
- داشتن قضاوت ضعیف
- سو مصرف الکل و مواد مخدر
- اشتهای کم
- نیاز کم به خواب
- احساس اعتماد به نفس بالا و رفاه زیاد
- عدم تمرکز
- داشتن حواس پرتی
در دروه‌های افسردگی یک شخصیت دو قطبی این درجات ممکن است بیشتر باشد و شدت بیشتری نسبت به بقیه داشته باشند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- غمگینی
- از دست دادن انرژی
- احساس ناامیدی و بی‌ارزشی
- لذت نبردن از کارها و چیزهایی که زمانی لذت بخش بودند
- مشکل در تمرکز
- فراموشی
- آرام صحبت کردن
- میل جنسی کمتری داشتن
- ناتوانی در کسب احساس لذت
- گریه غیر قابل کنترل
- مشکل در تصمیم گیری
- تحریک پذیری
- نیاز به خواب بیشتر
- یا بی‌خوابی
- تغییرات در اشتها که منجر به لاغری بیش از حد یا چاقی می‌شود
- افکار مرگ و یا خود کشی
- اقدام به خودکشی
دلایل بروز اختلال دو قطبی
دلایل اختلال دو قطبی هنوز از سوی محققان در حال بررسی است و دلیل مشخصی برای آن پیدا نشده است و ممکن است در بروز این اختلال در شخصیت دو قطبی چندین عامل دخیل باشند و ممکن هم هست تنها یک دلیل در ایجاد این نوع بیماری مقصر باشد.
اما برخی از دلایل مرتبط به این بیماری به شرح زیر هستند:
- ژنتیک
- ساختار مغزی
- اختلالات فصلی
- اختلالاتی استرسی
- وسواس فکری
شخصیت دو قطبی و ژنتیک
گاهی اوقات ممکن است موضوع ژنتیک در کار باشد یعنی یکی از اعضای درجه یک خانواده مثل پدر و یا مادر قبلا به این بیماری مبتلا بوده باشد و یا اکنون به آن مبتلاست و فرد زمینه ابتلا به این بیماری را داشته باشد.
ساختار مغزی
همان طور که گفته شد هیچ یک از دلایلی که ما اکنون از آن‌ها به عنوان یک عامل بیماری‌زا در شخصیت دو قطبی نام می‌بریم؛ کاملا اثبات نشده‌اند و هنوز در حد یک فرضیه می‌باشند اما برخی محققان اعتقاد دارند که این مشکل می‌تواند به دلیل ساختار رشد مغزی باشد که ممکن است در انتقال هورمون‌های اساسی دچار نقصان باشد.اما چرا و چگونه هنوز مشخص نیست.
دوران بلوغ
عوامل خطر بیماری دو قطبی گاهی اوقات خود را در اواخر بلوغ دوران نوجوانی نشان می‌دهد که این موضوع هم ممکن است به همان رشد جنسی و یا هورمون‌های نوجوانی مرتبط باشد که دلیل مشخصی ندارد اما به ندرت این بیماری در کودکان اتفاق می‌افتد.گاهی این موضوع در نوجوانان به مشکلات خانوادگی هم مرتبط می‌شود.
دقت کنید که شخصیت دو قطبی را ممکن است هم مردان و هم زنان تجربه کنند اما طبق آمار بدست آمده در زنان این اتفاق بیشتر است چون بیشتر در معرض خطرات افسردگی قرار می‌گیرند.اما در مردان هم غیر قابل انکار نیست و ممکن است در هر مردی با هر قدرت روحی و جسمی این مشکل اتفاق بیفتد.
اختلالات فصلی
در برخی از مواقع این بیماری می‌تواند با تغییرات فصلی و اختلالاتی که هر یک از فصول در روحیات فرد به وجود می‌آورند، علائم خود را نشان دهد. شاید بخشی از مشکلات روحی که در ابتدای هر فصل صورت می‌گیرد به خاطر همین موضوع تغییر فصل باشد.
اختلال استرس و اضطراب بعد از سانحه
این سانحه می‌تواند هر اتفاقی باشد، مرگ و از دست دادن یک عزیز، سانحه‌های دلخراش تصادف و یا موارد دیگر همگی بر روی روحیات و ذهنیات فرد تاثیر میگذارد و فرد را دچار نوسانات خلقی دوقطبی می‌کند.
وسواس فکری
گاهی به دلایل مختلفی مثل وسواس‌های فکری که سراغ فرد می‌آیند ممکن است با درمان نکردن و اهمیت ندادن به مشکلات پیچیده‌تری مثل بیماری دو قطبی تبدیل شوند.
تشخیص اختلال دو قطبی چگونه است
برای تشخیص یک شخصیت دو قطبی باید با یک متخصص روانشناس و یا روانپزشک صحبت کنید، تا با توجه به موقعیت فرد ابتدا سوالات خانوادگی و شخصی را طبق یک نظر سنجی کتبی بررسی کند و سپس تاریخچه بیماری و سلامتی خانوادگی را جویا شود و بعد از آن تشخیص می‌دهد که آیا بیماری فرد از نوع دو قطبی است و یا بیماری روحی دیگری است.
غده تیروئید
به طور کلی تشخیص بیماری‌های روحی به طور دقیق هنوز هم که هنوزه کمی سخت و دشوار است و نیاز به مطالعات و روش‌های تشخیصی دقیق دارند. اما برای تشخیص بیماری دوقطبی معمولا از یک سری شاخص اصلی استفاده می‌کنند،مثلا بیماری‌های تیروئیدی مخصوصا تیروئید کم کار می‌تواند در بروز علائم استرس و اضطراب و البته بیماری دو قطبی نقش داشته باشد.
زیرا هورمون‌های این غده بر روی واکنش‌های مغزی هم تاثیر گذار هستند و بعید نیست که بتواند در اختلالات روحی تاثیر گذار باشد.
مصرف مواد مخدر و الکل
مصرف مواد مخدر و حتی یک سیگار ساده می‌تواند بر روی خلقیات فرد تاثیر بگذارد و واکنش‌های مغزی را تحت تاثیر خود قرار دهد که به دنبال آن مغز نمی‌تواند به اتفاقات و آدم‌های محیط اطراف خود به درستی واکنش نشان دهد. بنابراین مصرف و سو مصرف مواد مخدر در پیشرفت شخصیت دو قطبی می‌تواند دخیل باشند.
از طرفی مصرف الکل هم مانند مواد مخدر بر روی مغز و فعل و انفعلات مغزی به شدت موثر است و به راحتی می‌تواند یکی از عوامل موثر در رشد بیماری دو قطبی باشد.
به طور کلی تشخیص اختلال دو قطبی در افراد بزرگسال راحت تر از کودکان است که اگر والدین با واکنش‌های روحی عجیب از سوی کودکان مواجه شدند بهتر است با یک روانشناس متخصص مشورت کنند.
درمان اختلال دو قطبی
خبر خوب این است که اختلال دو قطبی درمان پذیر است و فرد بعد از هر دوره بیماری می‌تواند با درمان درست و به موقع در کوتاه‌ترین زمان معالجه شود. اما اگر شخصیت دو قطبی سهل انگاری کرده باشد و یا در اثر مصرف مواد مخدر و الکل شدت بیماری بیشتر شده باشد، نیاز به درمان و مراقبت‌های بیشتر است یعنی شاید چند سالی برای درمان مورد نیاز باشد.
دارو درمانی
دارو اصلی‌ترین روش درمان برای بیماری دو قطبی است. که معمولا این دارو‌ها وظیفه تثبیت‌کننده روحیات و خلقیات شخصیت دو قطبی را دارند: این دارو‌ها عبارتند از:
- کارپیرازین
- لوراسیدون
- اولانزاپین
- کویتیاپین
داروهای ضدافسردگی
ترکیبی از داروهای ضد افسردگی و ضد روان پریشی جهت تثبیت کردن خلق و خو تجویز می‌شوند. داروهای ضد اضطراب و یا خواب‌آور هم برای درمان شخصیت دو قطبی و رسیدن به خلقیات ثابت بسیار تاثیر گذار است .
اما داروی تشخیصی برای هر فرد متفاوت است و حتی ممکن است یک شخصیت دو قطبی به مدت چند ماه طول بکشد تا داروی مناسب او تجویز شود. برای همین موضوع بهتر است بیمار بدون اطلاع پزشک دارو خود را قطع نکند یا خودسرانه افزایش ندهد، تا متناسب با شرایط روحی و بهبود بیمار دارو‌ها یا حذف شوند و یا تجویز مجدد شوند.
در مورد مردانی که مشکلات کلیوی و یا پروستات و سایر بیماری های مزمن دیگر دارند باید با پزشک خود در مورد داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب مشورت کنند.
درمان اختلال با تغییر سبک زندگی
داشتن یک سبک زندگی سالم می‌تواند برای فرد یک نجات دهنده بی نظیر باشد مثلا بهتر است روش‌های زیر را روزانه انجام دهید تا نه تنها از بیماری دو قطبی بلکه از سایر بیماری‌های شایع روحی و روانی در امان باشید.
- ورزش کنید
- برنامه غذایی صحیح داشته باشید
- مشروبات و مواد مخدر را به کمک روان درمانگر ترک کنید
- مدیریت استرس را یاد بگیرید
- با دوستان و خانواده معاشرت کنید
- سرگرمی‌های خاص خود را پیدا کنید
داروهای ضدافسردگی
ترکیبی از داروهای ضد افسردگی و ضد روان پریشی جهت تثبیت کردن خلق و خو تجویز می‌شوند.داروهای ضد اضطراب و یا خواب‌آور هم برای درمان شخصیت دو قطبی و رسیدن به خلقیات ثابت بسیار تاثیر گذار است .
اما داروی تشخیصی برای هر فرد متفاوت است و حتی ممکن است یک شخصیت دو قطبی به مدت چند ماه طول بکشد تا داروی مناسب او تجویز شود. برای همین موضوع بهتر است بیمار بدون اطلاع پزشک دارو خود را قطع نکند یا خودسرانه افزایش ندهد، تا متناسب با شرایط روحی و بهبود بیمار دارو‌ها یا حذف شوند و یا تجویز مجدد شوند.
در مورد مردانی که مشکلات کلیوی و یا پروستات و سایر بیماری های مزمن دیگر دارند باید با پزشک خود در مورد داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب مشورت کنند.
شخصیت دو قطبی و روان درمانی
روان درمانی و یا گفتگو درمانی جز روش‌های درمانی موثر هستند که گزینه‌های روان درمانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی
این برنامه شامل یک برنامه روزانه است که از صبحانه خوردن تا خوابیدن شبانه را شامل می‌شود. این قبیل برنامه‌ها می‌توانند موجب تعامل پایدار و مناسب بین فرد و اعضای خانواده و همچنین اجتماع شوند.
رفتار درمانی شناختی
این درمان به شخصیت دو قطبی کمک می‌کند تا عادت و اعمال بد را با گزینه‌های مثبت جایگزین کند. همچنین به فرد کمک می‌کند،یادگیری موفقی در کنترل و مدیریت استرس‌های روزانه داشته باشد.
خانواده درمانی
این روش یکی از روش های موثر در درمان اختلال دو قطبی است زیرا پای خانواده به میان می‌آید و فرد بهتر حمایت می‌شود. بنابراین به کمک پزشک و تیم پزشکی و اعضای خانواده روند درمان هر چه سریعتر اتفاق می‌افتد.
الکتروشوک درمانی
اگر دارو درمانی موثر واقع نشد، در موارد ضروری از یک مقدار شوک متعادل برای برقراری تعادل برخی مواد شیمیایی مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طب سوزنی
در بسیاری از مواقع طب سوزنی در درمان بیماری‌های روحی از جمله بیماری دو قطبی تاثیر گذار بوده است که می‌تواند روش خوبی باشد.
داروهای مکمل
استفاده از داروهای مکمل اگر خودسرانه باشد می‌تواند ایجاد برخی اختلالات جسمی و یا حتی روحی را به دنبال داشته باشد بهتر است در مصرف آن ها حتما از پزشک متخصص کمک بگیرید.
واکنش مرد برتر به اختلال دو قطبی
همان طور که در طول مقاله هم گفته شد، این بیماری می‌تواند در مرد و زن یعنی هر دو اتفاق بیفتد و البته در جنس مردان هم به راحتی با هر ویژگی روحی و جسمی ممکن است خود را نشان دهد، اما یک مرد آلفا قاعدتا روش‌های درمان و یا حتی پیشگیری را برای رهایی از انواع بیماری‌های روحی و روانی در پیش می‌گیرد تا سلامتی خود را تضمین کند، چون الویت سلامتی یکی از اهداف اصلی مردان قدرتمند است.
مقاله تکمیلی
یکی از روش‌های رهایی از بیماری‌های روحی که جز بیماری‌های شایع این قرن می‌باشد، این است که به کمک پیشگیری از آن‌ها دوری کنیم، یکی از اقدامات اصلی برای یک مرد قدرتمند بالا بردن عزت نفس و اعتماد به نفس واقعی است که خود بخشی از تقویت روحیه است و بهتر است نسبت به آن سهل انگار نباشیم و در بالابردن عزت نفس خود هوشیارتر باشیم.
در سایت مرد برتر مقاله‌ای تحت عنوان عزت نفس چیست موجود است که می‌توانید آن را مطالعه کنید و نکات خواندنی بسیاری را از دل آن بیرون بکشید.
